Inleiding
Hoe vaak word je als mens niet geconfronteerd
met het feit dat je niet de dingen doet die je zou willen doen? Of
dat je steeds weer die dingen doet die je helemaal niet wilt doen?
Het wel of niet vertonen van bepaald bedrag heeft in veel gevallen
te maken met (een onbewuste) loyaliteit aan je familie.
Gevoelsmatig weten de meeste mensen dat hun
familie van herkomst grote invloed heeft op de manier waarop zij in
het leven staan. Maar op het moment dat ze tegen persoonlijke problemen
aanlopen, vergeten mensen meestal naar het grotere verband te kijken.
Ze maken zichzelf verwijten en zoeken de oorzaak bij zichzelf. Na
meerdere pogingen om hun gedrag te veranderen, trekt men vaak de conclusie
dat verandering niet mogelijk is en dat ze er mee zullen moeten leren
leven. Bij het werken met familieopstellingen wordt persoonlijke problematiek
in verband gebracht met ons familiesysteem. Mensen blijken in staat
om hun gedrag te veranderen wanneer zij zich realiseren
wat de functie van hun gedrag is binnen de familie waartoe zij behoren.
Familieopstellingen geven je de mogelijkheid om de belemmerende (en
soms zelfs verstikkende) invloeden van je familiesysteem te veranderen
in een krachtige hulpbron. Een effectieve manier om rust te vinden
in je hoofd en in je hart.
Bij een familieopstellingen wordt een ruimtelijke
voorstelling gemaakt van de familie waartoe je behoort. Dit kan bijvoorbeeld
je gezin van herkomst zijn, maar er kan ook gekeken worden naar jezelf
in je huidige relatie (en je eventuele kinderen). Wanneer je zelf
een opstelling doet, dan plaats je - op je gevoel - representanten
voor jezelf en leden uit je familiesysteem "in de ruimte".
Het is fascinerend om te merken dat de representanten in de opstelling
toegang krijgen tot de gevoelens en de onderlinge verhoudingen van
diegene die zij representeren. De opstelling maakt patronen zichtbaar
die zich in het familiesysteem voordoen. Patronen waar je mogelijk
in verstrikt bent geraakt en die je in je huidige leven belemmeren.
Wat zich in het familiesysteem afspeelt kan niet worden bedacht, het
laat zichzelf zien. De familieopstelling geeft je nieuwe inzichten
en handvaten ten aanzien van je gevoel en gedrag in het hier en nu.
Oorsprong en basisprincipes
Het Systemisch Werken vindt zijn oorsprong in
de systemische familietherapie van Bert Hellinger. Deze methodiek
maakt verstoorde verhoudingen binnen systemen (familie en organisaties)
zichtbaar.
Ons hele leven zijn we lid van groepen. De
dynamiek van en de verstrengeling met ons 'systeem van herkomst' klinkt
in onszelf door. Wie wij nu zijn, heeft alles te maken met dat verleden.
Iedereen heeft zijn eigen plek in het systeem en er is sprake van
een ordening. Het op een diep niveau leren kennen van de eigen plek,
de plek van anderen en de acceptatie hiervan, kan tot veel inzicht
en verandering leiden.
Binnen het systemisch
werk gelden 3 belangrijke basisprincipes:
(1) (Ver)Binding
o Iedereen heeft evenveel recht op een plek in het systeem. We zijn
met elkaar verbonden. Binding is echter iets anders dan verbinding.
Bij binding heb je geen keuze, bij verbinding heb je een keus en ben
je vrij om te gaan in verbondenheid
(2) (Volg) Orde (plek)
o In het systeem is een rangorde. Ben je de oudste, de jongste, de
middelste? Heb jij je plek in je gezin gehad en daarnaast, heb jij
de plek gehad die ook jouw plek was?
(3) Geven & Nemen
o Balans in geven en nemen. Als je bijvoorbeeld zoveel geeft en de
ander kan niets terug geven, dan komt er een verstrikking, is het
uit balans.
Wanneer één of meer van deze
aspecten in een systeem in de knel komen, ontstaan verschillende dynamieken.
Zoals: je stellen boven een ander, iets dragen
voor iemand anders in het systeem, de opgaven van iemand anders vervullen
of onverwerkte emoties van een ander overnemen. Deze dynamieken uiten
zich in symptomen, bijvoorbeeld: aan kracht verliezen, onbedoelde
ruzies, uitsluiting van een van de (familie)leden, ziekte, verslaving
of onduidelijke lichamelijke klachten.
Het Systemisch Werken biedt d.m.v. een opstelling
mogelijkheden om dieper in een systeem te kijken. Zo wordt inzicht
verkregen in hoe mensen verstrikt zijn in de systemen waarvan zij
deel uitmaken, ongeacht of dit een familie- of organisatiesysteem
is.
Oplossingen worden mogelijk als de verstoorde
structuur eenmaal zichtbaar is. Dan kunnen de relaties weer in overeenstemming
komen met de natuurwetten. Energie kan weer stromen en de cliënt
kan meer in zijn of haar kracht komen en op een positieve manier in
de relatie, het gezin, de familie, een organisatie of in een andere
groep.
Hoe verloopt een opstelling?
Om een opstelling te kunnen doen, is een groep
van 10 tot 20 personen en een voldoende grote ruimte nodig. Na een
introductie over de werkwijze, vraagt de begeleider wie van de aanwezigen
een thema heeft, waaraan hij of zij wil werken. Het is niet nodig
om dit thema van te voren precies te kunnen verwoorden.
De begeleider stelt de 'cliënt' een aantal
vragen en besluit welke 'rollen' nodig zijn voor de opstelling. De
cliënt nodigt andere deelnemers uit om een bepaald persoon in
de organisatie te representeren. Het is niet nodig dat deze enige
informatie over de betreffende situatie en/of personen bezitten. De
cliënt stelt deze representanten (ook wel "stand-ins"
genoemd) op in de ruimte. Vanaf dat moment gaat de cliënt zitten
en kijkt naar wat er in de opstelling zichtbaar wordt.
De begeleider stelt vragen aan de representanten
en verplaatst hen zo nodig. Wanneer een juiste plek voor alle leden
uit het systeem is gevonden, kan de cliënt (wanneer hij of zij
dat wil) zijn eigen plaats binnen het systeem innemen en de veranderingen
ervaren.
Deelnemers krijgen de mogelijkheid om deze
methode te ervaren als cliënt en/of als representant. Niemand
is echter ergens toe verplicht. Ook deelnemers die alleen als toeschouwer
aanwezig zijn, worden vaak diep geraakt door wat zij bij andere deelnemers
zien. Ook zij nemen vaak inzichten over hun eigen situatie mee naar
huis.
De duur van een opstelling kan variëren van 15 minuten tot meer
dan een uur.
Mogelijke thema's
- op het gebied van persoonlijke groei en ontwikkeling
- moeite met binding, aangaan van relaties,
keuzes in werk/organisaties/leven
- onzekerheid over positie en ambitie
- voorbereiden van persoonlijke beslissingen
- oplossingen in conflictrijke relaties/regelmatig terugkerende conflicten
op het werk
- algemeen gevoel van onbehagen, zonder aanwijsbare oorzaak
- regelmatig terugkerende angst, boosheid of verdriet
- bindingsangst
- burnout, stress of overspannen zijn
- moeilijke / belangrijke beslissingen in het leven
- negatieve gevoelens ten opzichte van jezelf
- ernstige schuldgevoelens
- depressieve gevoelens
- verstoorde familierelaties
- ouder zijn van een kind met probleem gedrag
- relatieproblemen
- verwerken van een scheiding
- lichamelijke klachten zonder duidelijke aanwijsbare oorzaak
- omgaan met ernstige ziekte
- verslavingen
Wat kan de workshop opleveren?
- inzicht in en herkennen van mogelijke verstrikkingen
op gebied van gezin van herkomst
- inzicht in plek in relaties en gezin van herkomst
- inzicht over rust, balans, vrijheid
- herkenning van eigen valkuilen, verstrikkingen
- mogelijkheid om te ervaren hoe het is als cliënt (degene die
een thema inbrengt) en representant ("stand-in")
Inbrengen thema / vraag:
Als je een thema in wilt brengen, is de opgave
hiervan vooraf gewenst. Mocht je daarover nog vragen hebben of twijfelen,
neem dan contact op met Joanke. Er zijn geen extra kosten aan verbonden.
Een thema opgeven kan per e-mail aan Joanke via sytsemarlies@home.nl
Neuro Linguïstisch Programmeren, co-counselen,
co-counselling, Sytse, Marlies Tjallingii, Ruzieleerschool, NLPDromen, Geluk, Conflict,
Geweldloze Commuicatie, Dror, NLP, NLP-Zwolle, NLP in Palestina, zintuigen, trauma's, angsten, familie, tijdlijn, systemisch werken, NLP, Zwolle, 